Tarih Konuşmaları: “Mahallenin Kurgusu: Dedikodu, Arzu ve Cinayet”

“Fiction in the Neighborhood: Gossip, Desire and Murder”

Tarih Konuşmaları İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümü tarafından düzenlenmektedir.

Konuşmacı: Dr. İpek Hüner Cora (Boğaziçi Üniversitesi)

Tarih: 18 Şubat 2019
Saat: 17.00-19:00
Yer: santralistanbul Kampüsü, Seyfi Arkan binası- Z05

Mahallede geçen hikayeler, yakın bağlarla birbirine bağlı bir toplulukta yaşamanın belirleyici ve pratik yönlerini ortaya koyarken, bir yandan da bu topluluğun kurallarına uyma gerekliliğini gösterir. Erken Modern Osmanlı kurmaca hikayelerinde mahalle, bugünün nostaljik yaklaşımlarıyla tahayyül edeceğimiz bir sosyal destek yumağı olmaktan ziyade bir sosyal kontrol aygıtıdır—ancak mahalleliler arasındaki güçlü bağları yahut mahalleye atfedilen ahlaki değerleri yadsımak mümkün değildir. Mahalleliler, yani ehl-i mahalle, hikayelerde tek bir karaktermişçesine fikir bildirir ve o şekilde hareket eder.

Eğer ehl-i maḥalleye ve onunla beraber imam, subaşı ve kadının oluşturduğu mahallenin önde gelenlerine bakılacak olursa, mahalle birincil olarak ‘erkek’lere ait bir mekandır—bu aidiyeti oluşturan ise bir iddiadan ziyade bu karakterlerin mahalle içindeki performanslarıdır. Ancak mahallenin ahlakı ve mahalle içindeki bilgi/dedikodu akışı söz konusu olduğunda kadınlar, mahallenin temel bir parçası haline gelir. Hayatlarını nasıl sürdürdükleri ve görünürlükleri sadece kocalarının ve babalarının mahalledeki konumlarına değil, mahalleye de yansır.

İpek Hüner Cora bu konuşmasında, dedikodunun mahalledeki rolünü kurmaca hikayeler üzerinden tartışacak: Komşular duysun diye yapılan açıklamalar (ve doğuran koşullar), komşuyu arzulamak (ve sonuçları), dedikodunun duyulması (ve bundan çıkarılacak olan dersler) ve rüsvâ olma korkusunun nelere mahal verebileceği (bu örneklerde onlarca insanın cinayete kurban gitmesi)

İpek Hüner Cora doktora çalışmalarını 2018 Sonbaharında Şikago Üniversitesi Yakın Doğu Dil ve Medeniyetleri Bölümünde tamamladı, şu an Boğaziçi Üniversitesi’nde Osmanlıca, edebiyat, kadın ve mekan konulu dersler vermektedir. Çalışmaları Osmanlı edebiyatı, toplumsal cinsiyet ve cinsellik tarihi üzerinedir; özellikle farklı aktörlerin sosyal ve mekânsal ilişkilerinin Osmanlı kurmaca anlatılarda nasıl tasvir edilip algılandığını irdelemektedir. Bu sayede Osmanlı edebiyatı ve toplumsal cinsiyet ilişkilerine dair bildiklerimizi derinleştirmeyi ve Osmanlı zihniyet tarihi çalışmalarına katkıda bulunmayı ummaktadır. 

Konuşma dili İngilizcedir.