SEÇBİR Öğretmen Ağı Konuşmaları-85: Türkçe Ders Kitaplarında Çocuk Katılımına Bir Bakış: "Yeter ki Mutlu Olsun Yetişkinler!"

Konuşmacı: Gözde Durmuş (İstanbul Bilgi Üniversitesi)

SEÇBİR Konuşmaları dizisi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyoloji ve Eğitim Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (SEÇBİR) tarafından düzenlenmektedir.  

Tarih: 27 Kasım 2019

Saat: 17.00-18.30

Yer: santralistanbul, E2-104

Çocuk hakları temelli bakış açısının temel noktası çocukları hak sahibi birey olarak gören yaklaşımdır. Bu yaklaşımdan uzak bir çocukluk inşası çocuğun katılım hakkı ve diğer tüm haklarının hayata geçmesi önündeki engellerdendir. Yetişkinler ve çocuklar arasındaki ilişkileri çocukluk inşası ve çocuk katılımı bağlamında Türkçe ders kitaplarında inceleyen bu tez çalışmasında; yetişkinlerin çocukluk algıları, mevcut çocukluk inşası, yetişkin ile çocuk arasındaki güç ilişkileri ve çocukların katılım haklarının biçimlerinin Türkçe ders kitaplarındaki temsili üzerinden değerlendirmeler yapılmaktadır. Çocuk, incelenen Türkçe ders kitaplarında çoğunlukla “pasif”, “muhtaç” ve “yetişkine bağımlı” olarak temsil edilirken, yetişkin aynı ders kitaplarında “mükemmel” ve “güçlü” olarak inşa edilmiştir. Bu tezde; ders kitaplarındaki hâkim anlayışın çocukları “hak sahibi birey”, “özne” ve “eyleyen” olarak ele almadığını ve bu anlayışın çocuğun katılım hakkının anlamlı şekilde hayata geçmesi önünde engel oluşturduğu ileri sürülmektedir. Bu tez çalışmasının bulgularından yola çıkılarak “yetişkinlik” bir mesele olarak ele alınacak ve hak temelli bir çocukluk yaklaşımına olan ihtiyaç üzerinde durulacaktır.

Gözde Durmuş 

2008 yılından bu yana İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi’nde (ÇOÇA) çalışmaktadır. Çocuk hakları eğitimi, çocuklar arasında toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması, çocuk işçiliği ve çocuk katılımı gibi konuları ele alan çeşitli projelerde koordinatör, eğitmen ve araştırmacı olarak görev almıştır. Çocuklara yönelik ve çocuk hakları ile ilgili hazırlanan birçok yayın ve materyalin içerik geliştirme ve yazım ekibinde yer almıştır. İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde “Çocuk Politikaları” ve “Sosyal sorumluluk” gibi konularda yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak dersler vermektedir. İstanbul Bilgi Üniversitesi Kültürel İncelemeler Yüksek Lisans Programı mezunudur.